«Η σιωπή είναι συνενοχή. Μίλα τώρα»

 Σχεδιασμένο από μαθητές.....

ΔΕΚΑΔΕΣ ΤΑ ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΚΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ...

Της ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΛΙΑΤΣΟΥ

Η 16χρονη Καρολίνα από την Ιταλία αυτοκτόνησε πρόσφατα. Δεν άντεξε τις προσβολές και την πίεση που δεχόταν από τους συμμαθητές της. Μετά την αυτοκτονία της, αυτοί που την οδήγησαν εκεί, παιδιά από το ίδιο σχολικό περιβάλλον, βγήκαν στο Ιντερνετ κι έκλαιγαν για τον άδικο χαμό της. Μέχρι τότε δεν μιλούσε κανείς. Σιωπή. 

Η περίπτωση της Καρολίνας δεν είναι η μόνη. Ανάλογα περιστατικά σχολικής βίας συμβαίνουν καθημερινά. Εδώ δίπλα, στο γειτονικό σχολείο. Παντού στον κόσμο, όπου υπάρχουν σχολεία. Μόνο που δεν τα μαθαίνουμε, γιατί όλοι σωπαίνουν. Μαθητές, καθηγητές, γονείς.

Τα ποσοστά των Ελλήνων μαθητών που έχουν έρθει αντιμέτωποι με φαινόμενα σχολικής βίας, γνωστής πια ως bullying, είναι ανησυχητικά και δεν αφήνουν περιθώρια για αναβολές.
* Το 32% των μαθητών γυμνασίου και λυκείου στην Ελλάδα έχουν βιώσει το σχολικό εκφοβισμό.
* Το 46% των μαθητών έχουν χτυπήσει άλλα παιδιά.
* Το 30% των μαθητών έχουν εκφοβίσει άλλα παιδιά.
* Το 37% των μαθητών έχουν ζητήσει βοήθεια από φίλους για να αντιμετωπίσουν τέτοια περιστατικά.
«Η σιωπή είναι συνενοχή. Μίλα τώρα». Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνει η Ράνια από το δικό της σχολείο, κάπου στην Αθήνα, στα παιδιά όλου του κόσμου που έχουν γίνει ή θα γίνουν στο μέλλον μάρτυρες σε περιστατικά σχολικής βίας.

«Η σιωπή είναι συνενοχή. Μίλα τώρα». Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνει και ο Αγγελος, ο οποίος μέσα από τη γραμμή SOS 1056 βοηθάει συνομηλίκους του να αντιμετωπίσουν τέτοια φαινόμενα βίας. Ο Αγγελος κατέθεσε τη μαρτυρία του για ένα μαθητή γυμνασίου που έδινε καθημερινά το χαρτζιλίκι του σε συμμαθητή του από το λύκειο, γιατί τον εκβίαζε ότι, διαφορετικά, θα τον σαπίσει στο ξύλο.
«Η σιωπή είναι συνενοχή. Κάνε τη διαφορά. Μίλα τώρα». Αυτό είναι το μήνυμα που θα ακουστεί από το Διαδίκτυο στα σχολεία όλου του κόσμου μέσα από την «Ευρωπαϊκή καμπάνια ενάντια στο σχολικό εκφοβισμό». Για τις ανάγκες της καμπάνιας διενεργήθηκε πανευρωπαϊκή έρευνα για το σχολικό εκφοβισμό, την οποία συντόνισε το «Χαμόγελο του παιδιού», εκπροσωπώντας ουσιαστικά τη χώρα μας, και παρουσιάστηκε χθες σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Στην έρευνα συμμετείχαν 16.262 μαθητές γυμνασίων και λυκείων από 6 ευρωπαϊκά κράτη. Ελλάδα, Ιταλία, Βουλγαρία, Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία.
Η έρευνα εντόπισε και ανέδειξε χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το προφίλ τόσο του θύματος όσο και του θύτη. Οι πρωταγωνιστές σε τέτοια περιστατικά είναι συνήθως αγόρια γύρω στα 14. Οι νεαρότερες ηλικίες συνήθως θέλουν να μοιάσουν ή να αντιγράψουν τη συμπεριφορά των μεγαλυτέρων. Τα παιδιά ηλικίας 16-18 δεν βλέπουν τα 14χρονα και τα 15χρονα ως πολύ μικρά. Το θύμα δεν έχει απαραίτητα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά (βάρος, γυαλιά) που το διαφοροποιούν από τους υπολοίπους.
Μεγάλη σημασία για τα ευρήματα και τα αποτελέσματα της καμπάνιας έχει η στάση των μαθητών οι οποίοι γίνονται μάρτυρες σε τέτοια περιστατικά. Η έρευνα έδειξε ότι αρχικά, με την τέλεση της πράξης βίας, διάκεινται θετικά απέναντι στο θύμα, αλλά στη συνέχεια παρουσιάζουν αμφιθυμικά αισθήματα απέναντί του. Στην πλειονότητά τους επιλέγουν να βοηθήσουν το θύμα, χωρίς να λείπουν και οι περιπτώσεις εκείνες που αγνοούν το περιστατικό είτε γιατί φοβούνται τις συνέπειες είτε γιατί δεν ήξεραν πώς να παρέμβουν.

Πρόληψη
«Ενημέρωση, αφύπνιση και κινητοποίηση» για να προλάβουμε τη σχολική βία είναι τα μηνύματα της καμπάνιας όπως τα συνόψισε ο πρόεδρος της οργάνωσης «Χαμόγελο του παιδιού», Κ. Γιαννόπουλος. «Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε», είπε, «είναι να βάλουμε τα δικαιώματα των παιδιών κάτω από θεσμικές ομπρέλες. Να στηρίξουμε τις σχολικές κοινότητες ώστε να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μέσα στους δικούς τους κόλπους».
Η πιο σημαντική παράμετρος για την πρόληψη αυτών των φαινομένων είναι η ενημέρωση. Ενα από τα πιο σημαντικά μηνύματα που έστειλαν οι μαθητές μέσα από τις απαντήσεις τους στην έρευνα είναι η ενδυνάμωση του ρόλου των καθηγητών. Λένε, δηλαδή, ότι οι καθηγητές συνήθως γνωρίζουν τι συμβαίνει, αλλά δεν γνωρίζουν με ποιο τρόπο να παρέμβουν, και ζητούν να τους εκπαιδεύσουν πάνω σε αυτό.
Στην παρουσίαση της έρευνας προβλήθηκε ένα βιντεάκι για τη σχολική βία που γυρίστηκε μέσα σε σχολείο με τη συμμετοχή παιδιών θεατρικής ομάδας και είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση www.e-abc.eu.
Ολα τα αποτελέσματα και το πολύτιμο υλικό της έρευνας θα διαβιβαστούν στο υπουργείο Παιδείας, με την ευχή όλων η πρόληψη για τη σχολική βία να ενταχθεί στη μαθησιακή διαδικασία. Το ελπίζουμε.